Vistas de página en total

domingo, 20 de diciembre de 2020

Liborianos



 AVISO: Los amables visitantes de este blog que dispongan en su haber fotografías, textos o documentos que se refieran al contenido de estas páginas y deseen verlos publicados en ellas, remitan una copia al correo pulpopokers@gmail.com. De ser así, será un placer para este redactor incluirlas en este blog.








         “O antroido de 1954 ía facer historia. Foi o ano da presentación da murga Los Liborianos, (…) O mantedor era o popular Paco da Celia. O bo humor era una constante na agrupación. A competencia entre as rondallas Los Leales y Los Rebeldes aínda seguía, e a súa aparición levantou una lóxica expectación.” (Miguel Anxo, p. 24)


Charla con Manuel Rodríguez Taboada, “Charrancas”.
2 de marzo de 2017


 Charrancas. Carballiño, domicilio particular, julio 2017


         «Antes de que formaramos Os Liborianos, andabamos en cuadrilla por aí así de coña


Cuatro Caminos (O Carballiño): Manolo Ojea, Pepiño Valeiras "Labrador", Manolo " Charrancas", Pepe " Pituxo" , (...), José Ramón Hernández, Paco " da Celia".

         «O Ojea tiña as uvas en Cabanelas e facía o viño alí na bodega da casa, que nos chamabamos a nosa Capitana. Alí iamos pasar as nosas merendolas, as nosas farras. Pero tamén faciamos  cousas más serias e proveitosas.»

1952, partido en beneficio del Asilo
         «Un ano, saímos en grupo por primeira vez de coña un domingo de carnaval.»


         «E alá despois acordamos de facer una música e iamos a ensaiar onde podíamos. O que facía de director do grupo era o meu primo, o Paco da Celia.»
         «E nisto, colleramos amizade cunha señora que se chamaba Angelita. Ela paraba moitas veces por onde a fábrica do Ojea. Traballaba de modista e era a muller dun do que fixera as casas baratas. Foi ela a que nos ía facer os primeiros traxes. Cando acordamos poñer un nome a nosa música, aquela señora falounos dunha muller que vivía no Puente en Ourense, que se chamaba Liboria, creo que é un nome propio que ven de Italia. Esta muller saía sempre en carnaval facendo chistes. Gustounos a idea e decidimos chamarnos Liborios ou Liborianos
         «A primeira vez, alá polo ano 1956, fixemos unha función no cine Alameda, para recoller fondos para o Asilo. Cantamos primeiro as cancións, que aprendíamos de oído. Eu tocaba o bombardino e Manolo o acordeón. Logo, representamos unha farsa que escribiu o Lastra.»

Jesús Lastra


Lola Nóvoa y Jesús Lastra con su primera nieta. (Potiños, p. 64)

         «Era un enterro. Eu estaba metido nunha caixa que fixera o Ojea. A viúva, que era o Pepiño Labrador negociaba co da funerario o enterro. A miña viúva parecíalle sempre moito o que lle pedían e foron arranxando. Finalmente, eliminaron o coche fúnebre e decidiron levarme nunha carretilla. Entón abrín eu a tapa da caixa, saín dela e díxenlles que para ir nunha carretilla ía eu a pé.»
         «Entre os que creamos Os Liborianos, estabamos eu, o Pepe Pituxo, o Paco da Celia, Rogelio Ojea o que se casou con Marujita a do Rebusco. A Manolo Ojea chamábamos nós o Poeta. Era o que facía as letras todas das canción que cantabamos. O Pepe Gurra fora un ano, pero non volveu por cousas da relixión. Mais, o Labrador seguiu moitos anos. Tamén estivo o Chafarote. O Fontaíñas veu despois. Dos fundadores quedamos o Pepe Pituxo e mais eu.»

                 «Houbo unha época na que tamén participaron mulleres»




             Charla con José Nóvoa Romero, “Pepe Pituxo”.

            11 de marzo de 2017



                                        Pituxo. O Carballiño, domicilio particular, marzo 2017

          «El origen de los Liborianos hay que buscarlo en una peña de amigos que frecuentábamos Casa Celia. Entre ellos estaba Paco, el dueño del establecimiento. Éramos gente joven, entre 20 y 25 años.»

   1 - Manolo Ojea. 2 – Víctor Pereira. 3 – Miluco Barona. 4 – Pepiño “Labrador”. 5 – Pepe “Pituxo”. 6 – Rogelio Ojea. 7 – Paco “Da Celia”. 8 . Javier “Do Mauro”. 9 – Toñino Torres. 10 – Pepe Arocas Pajariño. 11 – Manolo “Charrancas”. 12 – “Miros”, Casimiro Rodríguez. 13 – Manolo Varela. 14 – Antonio. 15 – José Ramón Hernández. 16 – Pepe “Gurra”.

          «Fundamos los Liborianos por la sencilla razón de que, en aquella época, había poco ambiente en carnavales debido a la tirantez y enemistad que existía entre las dos rondallas de cuerda que entonces había, el Sporting y los Rebeldes.»
         «Para que los carnavales no fueran a menos en Carballiño, decidimos crear una rondalla de aficionados. No sabíamos música, pero a nuestra manera animábamos el ambiente. Nos dirigía Manolo Ojea, que era el “alma máter” del grupo. Él tocaba el acordeón y, aunque no era un profesional, le daba bastante bien. Estaba también con nosotros “Chafarote”, un gran gaiteiro, que tocaba el clarinete. Así que Chafarote con el clarinete y Manolo con el acordeón eran los que llevaban la voz cantante musical en el grupo. Yo tocaba el bombardino, otros tocaban los platillos, otros el bombo. Al tiempo cantábamos las canciones que Manolo escribía. Eran sátiras contra los unos y los otros, cosas del pueblo. Cosas que en aquella época aún se podían decir.»
         «La primera vez que salimos en  los carnavales de 1954 con Paco da Celia al frente, con su corpulencia y su manera de ser, cosechamos un éxito fuera de serie.»

Abanderados: Tito (hijo de la costurera que confeccionó los trajes) y Yosi Lastra Novoa.
1 - Manolo Ojea. 2 – Manolo Varela Piteira. 3 – Rafael Valeiras Corral “Chafarote”. 4 - Guillermo Iglesias Rodríguez (farmacia Fontaíñas). 5 – Pepiño Valeiras Sobrino “Labrador”. 6 – Antonio Calvo "Tonino" (Royal). 7 – Pepe González Pereira “Gurra”. 8 - José Ramón Hernández. 9 – Suso Novoa Romero "Pituxo". 10 – Víctor Pereira. 11 – Manolo “Charrancas”. 12 – Javier Perea Rodríguez. 13 – Paco Rodríguez Vila “Da Celia”. 14 – Antonio (Farmacia Pinal). 15 – Rogelio Ojea. 16 – Perfectino Viéitez. 17 – José Ignacio Fontaíñas. 18 – Eduardo Villarino. Foto Benito Godás 

        «Luego después, como tuvimos tanto éxito por la calle, montamos un año también un show en el Alameda en beneficio del Asilo, donde representamos unas escenas cómicas cortas.»

      «Luego después, como tuvimos tanto éxito por la calle, montamos un año también un show en el Alameda en beneficio del Asilo, donde representamos unas escenas cómicas cortas.»
                    «El primer año que desfilamos, salimos de la fábrica de los Ojea, cerca de Arcos. Empezamos a tocar allí y seguimos tocando todo el rato hasta el Grupo escolar a donde llegamos, como suele decirse, escarallados. Ese año causamos tal sensación, que donde íbamos nosotros iba la gente. Era costumbre entrar en los bares y nos daban un vino. Entrábamos en las tascas, en La Gazpara, en el Pituxo en Casa Celia. En los cafés no entrábamos.»
         «Los ensayos los hacíamos de noche. Durante un tiempo ensayamos en una casa vieja que se encontraba en el Callejón de la Cerca, el que bordea la finca del horno de Elvira y que va a la Iglesia Nueva. Llevábamos un garrafón de vino y allí ensayábamos hasta las tantas.»


       
                                    
Carballiño, Callejón de la Cerca, julio 2017

         «Esa casa nos la dejó el señor Cándido, que tenía la fábrica de gaseosas en la Calle del Medio (hoy, bar Door).»



O Carballiño, rúa Perfectino Viéitez. Octubre 2017

           «Luego nos mudamos a la fábrica de los Ojea, a la casa que hicieron allí.»


         «De los fundadores de la primera época, que yo ahora sepa, quedamos cuatro: un hermano mío que tengo en Vigo, Manuel Taboada “Charrancas”, Francisco Pinal “El Cirolo” y yo.»


         «Pepe “Gurra” estuvo poco tiempo con nosotros. La presencia de Fontaíñas, al principio, es fácil de explicar. Yo entonces andaba en las ferias. Resultó que, el primer año que salimos en 1954, el martes de carnaval coincidió con la feria de Monterroso y, entonces, José Ignacio Fontaíñas cogió mi instrumento y fue en mi lugar. Por ese motivo, yo no aparezco en la foto que hicieron en las escaleras de la plaza de abastos.
          Desde que murió Manolo Ojea, Fontaíñas y el difunto Pepe Terceiro fueron los pilares del grupo.»
          «En 1958, al morir mi madre y por unas cosas y otras, me fui desligando de la charanga y por eso no te puedo decir con exactitud por qué los primeros años de la década de los 60 los Liborianos no salieron en carnavales. Puede que sea la época en la que se casó Paco da Celia.»
 


Y la aventura continúa


                http://www.laregion.es/articulo/o-carballinho/liborianos-no-rinden/20150130073810519183.html




...  y continúa...






(La Voz de Galicia, julio 2019)


(La Región, julio, 2020)



O Carballiño, Plaza dos Liborianos en el cruce de la carretera de Ribadavia. Julio 2018.








No hay comentarios:

Publicar un comentario